Πάριο Χρονικό ή Πάρια Μάρμαρα

Αρχαία ελληνική επιγραφή, που βρέθηκε στην Πάρο και αποτελεί χρονολογικό πίνακα διαφόρων γεγονότων κατά το διάστημα 1.318 ετών της ελληνικής ιστορίας, από το 1581-80 π.Χ., εποχή του μυθικού βασιλιά της Αθήνας Κέκροπα, έως το 263-262 π.Χ., έτος κατά το οποίο άρχοντας στην Αθήνα ήταν ο Διόγνητος. Ο «συγγραφέας» της επιγραφής έχει δώσει ιδιαίτερη σημασία στα πολιτιστικά γεγονότα (έτος γέννησης και θανάτου των σπουδαιότερων λογοτεχνών και καθιέρωσης διαφόρων αγώνων) και μόνο τυχαία αναφέρεται σε γεγονότα πολιτικά. Από το Πάριο Χρονικό σώζονται δύο αποσπάσματα, ένα, το μεγαλύτερο, στην Οξφόρδη, και ένα άλλο, μικρότερο, στην Πάρο. Το πρώτο βρέθηκε το 1627, σε έρευνες που έκανε ο Sampso για λογαριασμό του Γάλλου λόγιου Peiresc, και από την Πάρο μεταφέρθηκε στη Σμύρνη, όπου όμως ο Sampso το πούλησε στον Θωμά Χόουαρντ, κόμη του Αρουντέλ (γι’ αυτό η επιγραφή ονομάζεται και αρουνδελιανή), ο οποίος το μετέφερε στην Αγγλία, για να καταλήξει ύστερα από περιπέτειες στην Οξφόρδη, όπου βρίσκεται σήμερα. Το δεύτερο απόσπασμα, μικρότερο, βρέθηκε το 1897 στη θέση Καινούργιο Πηγάδι της Παροικιάς Πάρου και βρίσκεται στο Mουσείο της Πάρου. Και τα δύο αποσπάσματα είναι δημοσιευμένα στη σειρά των ελληνικών επιγραφών Iscriptiones Graecae (τόμος XII, V – επιγραφές Κυκλάδων, σελ. 100, αρ. 444). Το Π.Χ. είναι γραμμένο σε αττική διάλεκτο. Για ποιον ακριβώς σκοπό γράφτηκε είναι άγνωστο. Πιθανόν να ήταν αφιέρωμα του «συγγραφέα» του στους θεούς ή κάτι παρόμοιο με την κτίσιν, την επιγραφή που είχαν γράψει στους τοίχους της αγοράς τους οι κάτοικοι της Μαγνησίας επί Μαιάνδρω· τέλος, ίσως να ήταν βοηθητικός πίνακας για σπουδαστές ποίησης. Το μικρότερο από τα δύο αποσπάσματα του Πάριου Χρονικού, που βρέθηκε το 1897 και βρίσκεται στο Μουσείο της Πάρου. Ερείπια των Ελληνιστικών χρόνων στη περιοχή της αρχαίας Παρθικής πόλης Χάτρα.